Jakiś czas temu napisałam na bloga tekst o 19 książkach polecanych przez mówców TED. Dzisiaj chciałabym trochę pociągnąć ten wątek i zaprosić Was na wystąpienia pisarzy na TED-ach. Ja jestem ogromną fanką tego formatu, a jeśli Wy jeszcze go nie znacie – to zachęcam do zapoznania się. To dosyć krótkie wystąpienia bardzo różnych osób na bardzo różne tematy – zakres naprawdę olbrzymi. O czymkolwiek byście teraz nie pomyśleli, to jest szansa, że znajdziecie na ten temat TED-a. Można się z nich naprawdę wiele dowiedzieć, posłuchać mądrych ludzi, poznać inspirujące pomysły – a wszystko to z własnej kanapy czy fotela. Dzisiaj podrzucam Wam 13 wystąpień pisarzy, większość z nich pewnie kojarzycie. O ile mnie w książkach interesują same książki, a nie postać autora, to czasami jednak też warto go posłuchać.

ELIZABETH GILBERT 

Tę autorkę kojarzycie na pewno z książki Jedz, módl się, kochaj, ale warto zapoznać się też z jej innymi książkami. Na mnie swojego czasu zrobiła duże wrażenie Wielka magia. Odważ się żyć kreatywnie. I wiem, wiem, co sobie teraz myślicie i jak to brzmi. Ale naprawdę dajcie jej szansę – to nie jest kolejny poradnik, mówiący nam jak mamy żyć (mimo, że tak jest w podtytule). Elizabeth Gilbert wie dużo o kreatywności i bardzo rozsądnie o niej opowiada. Mnie ta książka bardzo zainspirowała. Dlatego też polecam jej dwa wystąpienia – zwłaszcza to o twórczym geniuszu na długo zapadło mi w pamięć. W pierwszym wystąpieniu mówi o tym, jak znalazła w sobie siłę i odwagę do dalszego tworzenia po wielkim sukcesie Jedz, módl się i kochaj. Bardzo cenna lekcja.

Sukces, porażka i siła do dalszej twórczości

Twój nieuchwytny geniusz twórczy

CHIMAMANDA NGOZI ADICHIE

Chimamanda Ngozi Adichie to nigeryjska pisarka. Nie czytałam żadnej jej książki, jeszcze. Co warte uwagi – Wszyscy powinniśmy być feministami to esej powstały na bazie właśnie jej mowy na TEDzie. Niestety w tym przypadku nie znalazłam wersji z polskimi napisami.

A tu jeszcze drugie wystąpienie tej autorki, zatytułowane Niebezpieczeństwo pojedynczej historii. Nasze życie, nasze kultury składają się z wielu nakładających się na siebie historii. Powieściopisarka Chimamanda Adichie opowiada o tym, jak znalazła swój autentyczny kulturowy głos – i ostrzega, że ​​jeśli usłyszymy tylko jedną historię o innej osobie lub kraju, ryzykujemy krytyczne nieporozumienie.

ROXANNE GAY

O Roxanne Gay zrobiło się ostatnio trochę głośniej ze względu na wydaną książkę Głód. Pamiętnik (mojego ciała). To mocna i trudna lektura, wspomnienia osoby otyłej, lesbijki, czarnoskórej i do tego wszystkiego kobiety. Książka, która każe nam spojrzeć na nas samych krytycznie i ze szczerością. Bo ile razy pomyślałaś/pomyślałeś źle o osobie otyłej, kiedy zobaczyłeś/zobaczyłaś ją z hamburgerem w ręku? Ile razy widząc otyłą osobę wsiadającą do autobusu, pomyślałeś/pomyślałaś “żeby tylko nie usiadła przy mnie”? A to tylko dwa przykłady – warto przeczytać! Zła feministka to z kolei teksty, w których Gay opowiada o swojej drodze do feminizmu, który nie wyklucza. Porusza temat aborcji. Rozprawia się ze stereotypami. Pisze o seksie. Opowiada w jaki sposób, kultura którą konsumujemy wpływa na to, kim jesteśmy. Przygląda się zarówno serialowi Dziewczyny, jaki i fenomenowi Pięćdziesięciu twarzy Greya. Pyta, dlaczego feminizm przez duże F tak często porzuca kobiety o innym niż biały kolorze skóry, kobiety queer, kobiety trans… Jej teksty są polityczne i osobiste zarazem. Nie wszyscy są na nie gotowi.

ISABEL ALLENDE

Isabel Allende to chilijska pisarka, znana u nas głównie z przepięknej powieść Dom duchów. Ja czytałam jej jeszcze Japońskiego kochanka, reszta książek ciągle przede mną. Warto zwrócić na jej wystąpienia. Pierwsze jest opowieścią o pasji, o kobietach, feminizmie, kreatywności. 

W drugim Allende opowiada o tym, jak żyć z pasją bez względu na wiek. Pisarka Isabel Allende ma 71 lat. Ma kilka zmarszczek, ale oprócz tego ma też niesamowity dystans do siebie. W szczerej prelekcji, przeznaczonej dla widzów w każdym wieku, opowiada o obawach na temat własnego starzenia się i dzieli się tym, jak planuje żyć z pasją. Wspaniała kobieta!

ELIF SHAFAK

Elif Shafak jest moi wyrzutem sumienia – muszę w końcu zapoznać się z jej książkami, zwłaszcza, że Wydawnictwo Poznańskie wznawia je w tak obłędnej formie. Słuchanie opowieści rozszerza wyobraźnię; ich opowiadanie pozwala nam przeskakiwać mury kulturowe, ogarniać przeróżne doświadczenia, czuć to, co odczuwają inni. Elif Shafak na podstawie tej prostej idei argumentuje, że fikcja może przezwyciężyć politykę tożsamości.

DAVE EGGERS

Dave’a Eggersa znam z książki Krąg, bardzo dobrej zresztą (a może widzieliście też film  Emmą Watson i Tomem Hanksem?). Na półce stoi od lat Wstrząsające dzieło kulejącego geniusza i czeka na przeczytanie (ciągle uważam, że to jeden z najlepszych tytułów, jakie znam). Odbierając TED Prize 2008, autor Dave Eggers zachęca społeczność TED do osobistego i twórczego zaangażowania w działalność lokalnych szkół publicznych. Z fascynującym entuzjazmem opowiada, jak jego centrum nauczania 826 Valencia zainspirowało innych do otwarcia własnych, prowadzonych przez wolontariuszy, szalenie twórczych labolatoriów pisarskich.

LISA GENOVA

Tu czekało mnie zaskoczenie. Lisę Genovę kojarzę jako autora powieści obyczajowych, a okazało się, że jest ona również neurobiolożką! Choroba Alzheimera nie musi być przeznaczeniem twojego mózgu, mówi Genova. Dzieli się najnowszymi badaniami naukowymi badającymi tę chorobę oraz obiecującymi badaniami na temat tego, co każdy z nas może zrobić, aby zbudować mózg odporny na chorobę Alzheimera.

LIDIA YUKNAVITCH

Tę autorkę poznałam przy okazji kolejnej książki wydanej w serii TED Books, Misfit. Manifest. Misfit to ktoś niedopasowany, niepasujący nigdzie, nieprzystosowany. Dziwak, odmieniec, ekscentryk… Osoba, która słabo adaptuje się w nowych sytuacjach i środowiskach. To wstydliwe określenia, którymi nikt z własnej woli by się nie opisał. Do teraz. Lidia Yuknavitch jest dumną niedopasowaną. Nie zawsze tak było. Dużo czasu jej zajęło, by nie tylko zaakceptować, ale też docenić status niedopasowanej. Dwa razy wyleciała ze studiów (a może był i trzeci raz, o którym ci nie powie), przeszła dwa burzliwe rozwody, była raz na odwyku i dwa razy w więzieniu. Czuła, że nigdy nie dostosuje się do społeczeństwa. Była beznadziejnym przypadkiem. Zawiodła jako córka, żona, matka, naukowiec – a jedno marzenie, to o byciu pisarką, utknęło w niej na zawsze.Ta książka to manifest, który stanowi mocny argument za niedopasowaniem, prowadzący do uznania piękna i trudności w wykuwaniu własnej, oryginalnej ścieżki. Lidia Yuknavitch, jedna z najbardziej znanych mówczyń TED, odważna i oryginalna pisarka, przekonuje, że cechy, które cię definiują jako odmieńca, nie muszą być złe: są tym, czym są – są tobą, sprawiają, że jesteś wyjątkowy. O tym też jest to wystąpienie – o pięknie bycia odmieńcem.

KAREN THOMPSON WALKER

Tej autorki nie znam, nie przeczytałam jej książki, ale wystąpienie o tym, czego uczy nas strach jest świetne! Wyobraź sobie, że jesteś rozbitkiem dryfującym po ogromnym Pacyfiku. Możesz wybrać jeden z trzech kierunków i ocalić siebie i swoich towarzyszy — ale każdy wybór ma też przerażające konsekwencje. Jak wybrać? Opowiadając historię statku wielorybniczego Essex, powieściopisarka Karen Thompson Walker pokazuje, jak strach napędza wyobraźnię, ponieważ zmusza nas do wyobrażania sobie możliwych przyszłości i radzenia sobie z nimi.

JOHN GREEN

John Green jest znany, głównie wśród młodzieży – jest autorem takich hitów jak Gwiazd naszych wina czy Szukając Alaski. Niektórzy z nas najlepiej uczą się w klasie, a niektórzy… cóż, nie. Ale nadal uwielbiamy się uczyć – musimy tylko znaleźć sposób, który nam odpowiada. W tym uroczym, osobistym przemówieniu autor John Green opowiada o społeczności uczącej się online. Jestem fanką tego wystąpienia, bo uwielbiam dowiadywać się nowych rzeczy z najbardziej przypadkowych miejsc. Youtube to jest kopalnia, nieskończona kopalnia fantastycznie inspirujących rzeczy! Z tego powodu też założyłam swój kanał – żeby ktoś z tych filmów dowiedział się czegoś fajnego.

AMY TAN

Amy Tan to amerykańska pisarka chińskiego pochodzenia. Jest uznawana za specjalistkę w dziedzinie problematyki dotyczącej mniejszości chińskiej w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie. Nie znam jej zupełnie z literackiej strony, ale tytuły jej powieści bardzo mnie kuszą! Tan opowiada o inwencji i procesie twórczym, myślę, że to ciekawa rzecz do posłuchania. 

TRACY CHEVALIER

To kolejna autorka, której książki być może kiedyś nadrobię – chociaż od powieści historycznych i fabularyzowanych biografii, raczej wolę literaturę faktu i biografie. Ale kusi Dziewczyna z perłą, albo Dziewczyna z muszlą – to fabularyzowana biografia Mary Anning, dziewiętnastowiecznej poszukiwaczki skamieniałości. Mary odkryła pierwszego pterodaktyla, ichtiozaura i plejozaura, a jej odkrycia wywarły potężny wpływ na historię nauki, choć oczywiście o niej samej nikt nie pamiętał. Mówiłam o niej w filmie z ciekawostkami o dinozaurach. Kiedy Tracy Chevalier patrzy na obrazy, wyobraża sobie kryjące się za nimi historie: Jak malarz poznał swoją modelkę? Co tłumaczyłoby to spojrzenie w jej oczach? Dlaczego ten mężczyzna… się rumieni? Dzieli się trzema historiami inspirowanymi portretami, w tym tą, która doprowadziła do jej bestsellerowej powieści „Dziewczyna z perłą”.

MAC BARNETT

I na koniec świetne wystąpienie Maca Barnetta Dlaczego dobra książka jest jak tajemnicze drzwi? Dzieciństwo jest surrealistyczne. Dlaczego książki dla dzieci nie miałyby być? W tej dziwacznej prelekcji wielokrotnie nagradzany autor Mac Barnett mówi o pisaniu, które wymyka się ze stronic, o sztuce jako bramie do zdumienia — i o tym, co prawdziwe dzieci mówią do fikcyjnego wieloryba. Dajcie się porwać!