Kwiecień jest Światowym Miesiącem Wiedzy na Temat Autyzmu, a dzisiaj, czyli 2 kwietnia obchodzony jest Światowy Dzień Wiedzy na Temat Autyzmu. Co roku robię zestawienie książek na ten temat – dla tych wszystkich, którzy chcieliby zapoznać się z tematem i dowiedzieć się czegoś więcej. Ale znajdziecie na tych listach również wiele fantastycznych powieści, które po prostu będą dobrą rozrywką, a przy okazji uwrażliwią Was na pewne tematy czy zagadnienia. O autyzmie i zespole Aspergera warto czytać! Mam nadzieję, że kolejne zestawienie też Wam się przyda – a właściwie wiem to, bo piszecie do mnie z takimi informacjami. Co roku myślę, że już nie znajdę więcej książek w tym temacie, a jednak cały czas pojawiają się nowe i wpadam na jakieś starsze! Mam nadzieję, że nic się nie powtórzyło! Sprawdzałam, ale mogłam coś przegapić.

NON FICTION

Książka “Poszukiwacze wzorów” nie jest tylko opisem nowej teorii ludzkiej cywilizacji, lecz także wezwaniem do refleksji nad tym, jak społeczeństwo traktuje tych, którzy myślą inaczej.

Simon Baron-Cohen, psycholog z Uniwersytetu w Cambridge, od kilkudziesięciu lat prowadzi badania autyzmu i zgłębia psychologiczne spektrum ludzkiego myślenia, którego wszyscy doświadczamy. W książce Poszukiwacze wzorów Baron-Cohen przekonuje, że autyzm odegrał równie ważną rolę w historii naszej kreatywności i kultury, jak opanowanie ognia. Baron-Cohen twierdzi, że ludzie z autyzmem odgrywają decydującą rolę w rozwoju ludzkości już od siedemdziesięciu tysięcy lat, od powstania pierwszych narzędzi po rewolucję cyfrową. W jaki sposób? Otóż geny, które wywołują autyzm, umożliwiają również poszukiwanie wzorów będące istotą ludzkiej wynalazczości. Autyści płacą jednak za te zdolności nader wysoką cenę w postaci trudności społecznych, a często również problemów medycznych, dlatego Baron-Cohen apeluje, abyśmy wspierali i honorowali ludzi z autyzmem zarówno w ich ułomnościach, jak i w ich triumfach.

Autyzm w czasie pandemii – Zmiany wywołane pandemią COVID-19 – konieczność izolacji i dostosowania się do nowych wymogów sanitarnych, odstępstwa od ustalonego planu dnia, a także zamknięcie szkół i placówek opiekuńczych oraz nauka zdalna – stanowią wyzwanie dla wszystkich. W szczególnej sytuacji znalazły się osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz ich rodziny. Książka Autyzm w czasie pandemii zawiera praktyczne porady i wskazówki, które przydadzą się w tym trudnym okresie, a także w wielu innych sytuacjach życiowych.

Nie gryzę, nie biję, nie krzyczę. Jak zachowywać się pozytywnie w stosunku do osób z autyzmem i innymi dysfunkcjami rozwojowymi. Gryzienie, bicie, krzyk oraz inne trudne zachowania osób niepełnosprawnych lub nietypowych rozwojowo są często powodowane przez ich otoczenie, które stawia im nierealistyczne wymagania. Bo Hejlskov Elvén pokazuje, że właściwe rozpoznanie problemu i jego źródeł może doprowadzić do pozytywnej zmiany w zachowaniu. Jego książkę można potraktować jako praktyczny poradnik zawierający właściwe sposoby postępowania w trudnych sytuacjach oraz strategie wychowawcze pozwalające osiągać pożądane rezultaty bez stosowania zakazów i kar.

Pieśni plemienia goryli. Moja wędrówka przez życie z autyzmem. To znacznie więcej niż historia osoby z autyzmem. To pieśń na cześć wszystkiego, co jest w życiu najważniejsze. Historia Dawn Prince-Hughes ma szansę wpłynąć na czytelnika, zmuszając nas, podobnie jak samą autorkę, do odkrycia i oceny naszego rozumienia ludzkich emocji. Książka ta jest opowieścią o autyzmie. Ściśle rzecz biorąc, opowiadam w niej o moim własnym autyzmie – zarazem podobnym i niepodobnym do innych jego przypadków. To również opowieść o procesie, w efekcie którego wynurzyłam się z mroku autyzmu i uświadomiłam sobie jego wewnętrzne piękno. O drodze, na której zatoczyłam pełen krąg – od dzikiej istoty, która jako dziecko nie potrafiła odnaleźć dla siebie żadnego kontekstu, do dzikiej istoty, która znalazła go dzięki rodzinie goryli – zwierząt, które mnie ucywilizowały. To właśnie wielkie małpy pokazały mi piękno bycia kimś dzikim i dobrym jednocześnie.

Niezwykły talent Iris Grace – Iris ma sześć lat i cierpi na autyzm głęboki – przez pierwszych pięć lat niemal nie nawiązywała kontaktów z otoczeniem, rzadko śmiała się i mówiła. Jej matka była w rozpaczy – wszystko wskazywało na to, że dziewczynka nigdy nie opuści świata ciszy. Cudem, który odmienił życie Iris, był jej odkryty przypadkiem talent malarski. Niezwykłymi obrazami dziecka, porównywanego do Renoira i Moneta, zachwycają się dziś kolekcjonerzy, właściciele największych domów aukcyjnych i krytycy sztuki. A jednak najważniejszy wyłom w milczącym świecie Iris uczyniła Thula – kotka, z którą dziewczynkę połączyła jedyna w swoim rodzaju więź. Rodzice patrzyli ze zdumieniem, jak Iris „rozmawia” z ufną i cierpliwą Thulą, jak zaczyna śmiać się, wychodzić do ogrodu, otwierać się na innych ludzi, a także – w jej towarzystwie – malować.

Kto ukradł jutro? – Po raz kolejny Wydawnictwo Albus bardzo pozytywnie mnie zaskoczyło! Książka Olgi Ptak Kto ukradł jutro? to zapis sytuacji, emocji, próba nazwania tego, co wydaje się nie mieć nazwy, oraz uporządkowania świata pełnego oczekiwań i wyobrażeń związanych z macierzyństwem, a który rozpadł się całkowicie. To także podróż do świata dziecka, które inaczej niż my postrzega i odczytuje otaczającą go rzeczywistość. Dzięki temu spotkaniu może łatwiej będzie go nam zrozumieć i z większą empatią nie tylko patrzeć na rodziców, opiekunów dzieci, ale także wejść do tego świata i być w mądry sposób pomocnym. Równocześnie Autorka daje nadzieję, że w wielu przypadkach buntując się, walcząc o wsparcie specjalistów, terapeutów, bliskich, dzięki zdobytej wiedzy i doświadczeniom można zrozumieć i scalić to, co wydaje się niemożliwe. Ta niezwykła książka zabiera nas w niełatwą podróż i otwiera przed nami nowe horyzonty. Jest głosem tych wszystkich, którzy są cichymi bohaterami każdego dnia.

Nikt nigdzie to książka poruszająca, wymowna i delikatnie zabawna; to sprawozdanie duszy kogoś, kto doświadczył autyzmu i przetrwał w pozbawionym współczucia otoczeniu, pomimo intensywnego poczucia wewnętrznego chaosu i niezrozumienia. Opisuje jak, mimo wszystkich niesprzyjających okoliczności, doszła do niezależności, zdobyła miejsce na uniwersytecie i napisała tę niezwykłą autobiografię. Teraz jest to międzynarodowy bestseller, przetłumaczony na 14 języków na całym świecie. Ta książka pozostanie z tobą jako jedna z najbardziej niezwykłych prac, które czytałeś.

Diary of young naturalist czyli Dziennik młodego przyrodnika umieszczam już teraz w tym zestawieniu, bo to zapowiedź na ten rok Wydawnictwa Poznańskiego. Pozostaje trzymać kciuki, by plan udało się zrealizować. Dara McAnulty w swoim książce opowiada o życiu z autyzmem, ale przede wszystkim o przyrodzie i o relacji człowieka z naturą. To piękna książka i z przyjemnością będę Wam ją polecać!

POWIEŚCI

Ze znalezieniem powieści jest trudniej. Tym razem wpadłam na dwa tytuły. Organista z martwej wsi Czasami zbieg okoliczności obraca wniwecz czyjeś życie, a człowiek jest zmuszony ugiąć się przed wiatrem historii. Bywa też tak, że najlepsze intencje wobec kobiety sprowadzają nieszczęście zamiast pomóc… Teodor, wiejski organista i nauczyciel w polskiej szkole na Zaolziu, jest szczęśliwym człowiekiem – mimo niesprzyjających okoliczności politycznych zajmuje się ukochaną muzyką, tworzy szczęśliwe małżeństwo z piękną żoną, wychowuje utalentowanego syna, w którym pokłada wielkie nadzieje. Na idealnym obrazie jego życia widnieje jednak rysa – są lata pięćdziesiąte, a Teodor nie jest komunistą, dodatkowo wcale się z tym nie kryje. Kiedy w wyniku tragicznego wypadku zostaje oskarżony o spowodowanie śmierci, nie ma nikogo, kto stanąłby po jego stronie. Odtąd życie Teodora i jego rodziny stanie się drogą przez mękę. W jaki sposób może je zmienić spotkanie z autystycznym, muzycznie uzdolnionym chłopcem?

Prawdziwa Ginny Moon – Nazywam się Ginny Moon. Podobno postrzegam świat inaczej niż większość z was. Mam poważny problem, który muszę jak najszybciej rozwiązać, ale nie mogę się skupić, bo elektroniczne plastikowe dziecko nie przestaje płakać. Może przestanę je słyszeć, jeśli włożę je do walizki, przykryję kocem i wsunę pod łóżko. Zupełnie jakbym odepchnęła ten hałas w głąb mózgu. Bo mózg jest wewnątrz głowy. W takim bardzo ciemnym miejscu, gdzie nikt poza mną nic nie może zobaczyć. Wkładam elektroniczne plastikowe dziecko do walizki i zaczynam zgarniać koce. Kładę je na buzi niemowlaka, potem jeszcze biorę poduszkę i kilka pluszaków. Domyślam się, że za kilka minut hałas ustanie. Bo żeby płakać, trzeba oddychać. Wzruszająca historia autystycznej czternastolatki, która szuka bliskości w kolejnej rodzinie zastępczej.

DLA DZIECI

Lato na Rodos to wspaniała książka! Turet wymachuje rękami i zaczyna każde zdanie od: “Uh-duh-duh”. Porszak nie lubi się przytulać i układa kamienie od największego do najmniejszego. Został tak nazwany przez Tureta, który kiedyś usłyszał, że jego przyjaciel “ma auto”. Ale to jeszcze nie wszyscy mieszkańcy RODOS, czyli Rodzinnych Ogródków Działkowych (Ogrodzonych Siatką). W Dziczy, czyli najbardziej niedostępnym i zarośniętym zakątku ogródków, chłopcy spędzają lato w towarzystwie Gabaryta, Pandy, Szmirabelli oraz pracującego nad eliksirem szczęścia Wuja Kukułki. To dzięki nim mogą wreszcie poczuć się “normalnie”. Chociaż czy normalność w ogóle istnieje? Może została wymyślona przez ludzi, którzy nie potrafią dostrzec sensu w układaniu kamieni?

Specjalny projekt. Dzieci przygotowały projekt o kolei, który zaprezentują w konkursie. Krzyś wie dużo o pociągach, ale nie lubi głośnych, zatłoczonych miejsc. Bardzo się wtedy denerwuje. Czy użyje swoich SPEcjalnych mocy, żeby pomóc grupie wygrać konkurs? „SPEcjalne moce” to seria książek, której celem jest podniesienie samooceny u dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych (SPE). Autorka bierze pod lupę wybrane zaburzenia rozwojowe. Skupia się na mocnych stronach oraz nietypowych umiejętnościach młodych bohaterów, które pozwalają im mierzyć się z codziennymi wyzwaniami.

Tym razem wyjątkowo dorzucam jeszcze informacje o dokumencie na Netflixie Miłość w spektrum. Jest wspaniały!